Nieprawidłowe referencje od pracodawcy w UK – co możesz zrobić?
- William
- 7 wrz
- 4 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 18 wrz
Radca Prawny UK przygotował niniejszy poradnik, aby pokierować Państwa i zachęcić do samodzielnych działań w celu uniknięcia dodatkowych kosztów prawnych. Nieprawidłowe referencje od pracodawcy w UK - istnieje kilka dróg, aby wyprostować nieprawidłowe referencje – często można to zrobić bez angażowania sądu i bez ponoszenia wysokich kosztów.
⚠️ Dlaczego to ważne?
W Wielkiej Brytanii referencje od pracodawcy mogą przesądzić o tym, czy dostaniesz nową pracę. Problem pojawia się, gdy były pracodawca podaje nieprawidłowe informacje – czy to przez niedbalstwo, dyskryminację, złą wolę czy zwykłą pomyłkę. Fałszywe referencje mogą zablokować Twoją karierę. Ale masz prawa – i możesz podjąć działania.
💰 Koszty w praktyce
Generalna reguła: w Small Claims Track (sprawy do ok. £10,000 w County Court) nie obowiązuje zasada „costs follow the event” tak jak w Fast Track i Multi-Track.👉 Oznacza to, że nawet jeśli wygrasz, zwykle nie odzyskasz kosztów prawników od strony przegrywającej.Każda strona ponosi własne koszty, z kilkoma wyjątkami (opłaty sądowe, wydatki świadków, koszty ekspertów, sytuacje wyjątkowe przy „unreasonable conduct”).
🛠️ Nieprawidłowe referencje - Jak działać bez kosztów prawnych?
Poproś o kopię referencji – masz prawo wiedzieć, co zostało wysłane do nowego pracodawcy.
Poproś o sprostowanie – wskaż błędy i zażądaj poprawienia treści (to Twoje prawo na podstawie GDPR – art. 16).
Wyjaśnij sytuację rekruterowi – możesz otwarcie powiedzieć, że referencja zawierała nieścisłości i przedstawić własne dowody (np. oceny okresowe, nagrody, świadectwa pracy).
Pisz oficjalnie, ale polubownie – wielu pracodawców woli uniknąć ryzyka sporu prawnego i zgadza się na neutralne referencje.
Zgłoś skargę do ICO – jeśli pracodawca nie sprostuje danych, możesz poprosić Information Commissioner’s Office o interwencję.
👉 Często już te działania pozwalają rozwiązać problem bez sądu i bez kosztów.
⚖️ Gdy sprawa jest poważniejsza
Jeżeli działania polubowne i administracyjne nie przynoszą efektu, dopiero wtedy warto rozważyć ścieżkę prawną.
🔹 Dyskryminacja i wiktymizacja (Employment Tribunal)
Na podstawie Equality Act 2010, negatywna referencja nie może wynikać z:
rasy, płci, wieku, religii, orientacji seksualnej, niepełnosprawności,
ani z faktu, że wspierałeś kogoś w jego roszczeniu.
W takich przypadkach można pozwać pracodawcę w Employment Tribunal.
🔹 Detriment (ERA 1996, Employment Tribunal)
Jeśli błędne referencje były formą szkodliwego działania (detriment) wobec pracownika, np. w związku z tym, że korzystał z praw ochrony zdrowia i bezpieczeństwa – sprawa również trafia do Employment Tribunal.
🔹 Niedbalstwo (negligent misstatement, Civil Court)
Jeżeli referencje były po prostu sporządzone niedbale, ale nie podpadają pod przepisy prawa pracy – wtedy należy je traktować jako tort.
📖 Hedley Byrne principle – sprawa Hedley Byrne v Heller (1964) ustanowiła zasadę, że osoba ponosi odpowiedzialność za szkody, jeśli inny polega na jej niedbałym oświadczeniu.⚖️ Spring v Guardian Assurance (1994) potwierdził, że dotyczy to także referencji pracowniczych.
👉 W takich przypadkach roszczenie wnosi się do Civil Court (County Court / High Court).
🔹 Zniesławienie (defamation)
Fałszywe informacje, które szkodzą Twojej reputacji, mogą stanowić zniesławienie.
Pracodawcy korzystają z qualified privilege – są chronieni, jeśli działali w dobrej wierze.
Jeśli jednak działali w złej wierze, można pozwać ich w sądzie cywilnym.
🔹 Złośliwe kłamstwo (malicious falsehood)
Jeśli były pracodawca świadomie podał nieprawdziwe informacje lub zrobił to lekkomyślnie, możesz wnieść roszczenie w sądzie cywilnym.
🔹 Naruszenie umowy o pracę
Jeśli Twoja umowa zawierała zapis o wystawieniu referencji, a pracodawca jej nie dotrzymał – możesz dochodzić roszczeń za breach of contract w Employment Tribunal.
📌 Podsumowanie – trzy główne ścieżki
Samodzielnie i bez kosztów – sprostowanie (GDPR), rozmowa, skarga do ICO, wyjaśnienie rekruterowi.
Employment Tribunal – jeśli sprawa dotyczy dyskryminacji, detriment albo breach of contract.
Civil Court – jeśli sprawa dotyczy niedbalstwa (Hedley Byrne principle), zniesławienia lub złośliwego kłamstwa.
📞 Gdzie szukać pomocy?
Ten wpis jest częścią serii Prawo pracy w UK.📞 Oferujemy też bezpłatne porady telefoniczne – możesz z nami omówić swoją sytuację i sprawdzić, jakie masz opcje prawne.
✅ Najważniejsze wnioski
Referencje muszą być rzetelne i zgodne z prawdą.
Najpierw warto próbować rozwiązania polubownego i administracyjnego (sprostowanie, ICO).
Jeśli sprawa jest poważniejsza – można iść do Employment Tribunal lub Civil Court.
To Ty decydujesz, którą drogę wybrać – ale zawsze warto spróbować najpierw tanich i szybkich rozwiązań.
⚠️ Disclaimer
Ten artykuł ma charakter informacyjny i edukacyjny. Nie stanowi porady prawnej. Każdą sytuację należy skonsultować indywidualnie z prawnikiem lub doradcą.
❓ Najczęściej zadawane pytania
Czy pracodawca może dać złe referencje?Tak – ale tylko jeśli są prawdziwe i rzetelne. Nie może podawać informacji fałszywych ani dyskryminujących.
Czy mogę pozwać pracodawcę za fałszywe referencje?Tak – w Employment Tribunal (jeśli to dyskryminacja lub detriment) albo w Civil Court (jeśli to niedbalstwo i tort).
Czy mogę skorzystać z GDPR, jeśli referencja jest błędna?Tak – masz prawo do sprostowania danych (art. 16 GDPR), a jeśli pracodawca odmówi, możesz złożyć skargę do ICO.
Czy pracodawca może odmówić wystawienia referencji?Tak – nie ma obowiązku ich wystawienia, chyba że umowa stanowi inaczej.
Czy nowy pracodawca może sprawdzić referencje bez mojej zgody?Zazwyczaj wymaga to Twojego upoważnienia, ale w praktyce kandydat często automatycznie je udziela podczas rekrutacji.
Komentarze