Odrzucenie spadku po krewnym w Polsce w imieniu dziecka mieszkającego w UK – co musisz wiedzieć

Co jakiś czas Radca Prawny UK dostaje wiadomości od naszych rodaków z Wielkiej Brytanii w sprawach spadkowych dotyczących Polski. Niedawno napisała do mnie mama, której sytuacja jest typowa dla wielu rodzin żyjących między UK a Polską:

„Muszę odrzucić spadek w imieniu córki, ale dziecko nie jest jeszcze zgłoszone w polskim urzędzie. Córka nosi nazwisko biologicznego ojca Anglika, a ja jestem jeszcze formalnie mężatką. Ojciec dziecka twierdzi, że nic nie trzeba robić, bo to i tak nie jego problem. Co w takiej sytuacji?”

Brzmi znajomo? Jeśli masz dziecko urodzone w Wielkiej Brytanii, a w Polsce pojawił się temat spadku (najczęściej długów), warto przeczytać ten wpis do końca.

Odrzucenie spadku - Dlaczego brak działania to błąd

W Polsce obowiązuje zasada, że jeśli rodzic odrzuca spadek, to kolejny w kolejce do dziedziczenia jest jego małoletni potomek. To znaczy, że jeśli mama odrzuci spadek, a nie zrobi tego w imieniu córki, to córka automatycznie zostaje spadkobiercą.

Owszem, od 2015 roku dzieci dziedziczą „z dobrodziejstwem inwentarza” – czyli odpowiadają tylko do wysokości aktywów, które odziedziczą. Ale w praktyce oznacza to długie procedury, spisy inwentarza, kontakt z wierzycielami i ryzyko, że temat wróci za kilka czy kilkanaście lat, np. gdy dziecko zdecyduje się mieszkać w Polsce.

Krótko mówiąc: brak działania dziś to kłopot jutro.

Jak wygląda procedura odrzucenia spadku w imieniu dziecka

1. Wniosek do sądu rodzinnego – najpierw rodzic składa wniosek o zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka. Sąd bada, czy to działanie leży w interesie dziecka.

2. Dokumenty dziecka – konieczny jest akt urodzenia. Jeśli dziecko urodziło się w UK, trzeba będzie dokonać transkrypcji aktu urodzenia do polskich ksiąg (czyli „przepisać” go do polskiego systemu).

3. Zgoda sądu – po jej uzyskaniu rodzic składa oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przed sądem albo u notariusza w Polsce.

4. Termin – czas gra tu rolę: 6 miesięcy od momentu, gdy rodzic dowiedział się o powołaniu do spadku (najczęściej od własnego odrzucenia spadku).

   
   

Dodatkowe komplikacje – co, jeśli matka była wciąż mężatką

Polskie prawo wprowadza domniemanie, że jeśli matka była formalnie zamężna w chwili narodzin dziecka, ojcem w świetle prawa jest mąż matki. To bywa dużym problemem przy rejestracji dziecka w Polsce, jeśli faktycznym ojcem jest ktoś inny.

W takiej sytuacji urząd może wymagać najpierw przeprowadzenia sprawy o zaprzeczenie ojcostwa, zanim dziecko zostanie prawidłowo wpisane do ksiąg. To dodatkowo komplikuje sprawę spadkową, bo sąd rodzinny w Polsce musi mieć prawidłowe dane dziecka.

Dlaczego „nic nie trzeba robić” to mit

Często słyszę od rodziców argument: „Ojciec dziecka mówi, że nic nie trzeba robić, bo to nie jego problem”.

Niestety – to błędne myślenie. Sprawy spadkowe nie znikają, a brak działania powoduje, że dziecko zostaje uwikłane w procedury. W przyszłości mogą pojawić się roszczenia ze strony wierzycieli albo konieczność tłumaczenia się przed urzędami w Polsce.

Lepiej zabezpieczyć dziecko teraz, niż zostawiać mu problem na dorosłe życie.

Praktyczne wskazówki dla rodziców w UK

• Nie zwlekaj – pamiętaj o terminie 6 miesięcy.

• Sprawdź dokumenty dziecka – upewnij się, że masz akt urodzenia i że jest on zarejestrowany w Polsce (transkrypcja).

• Zbierz informacje o spadku – czy chodzi wyłącznie o długi, czy może są też jakieś aktywa.

• Skonsultuj się z prawnikiem – ktoś, kto zna przepisy zarówno w UK, jak i w Polsce, pomoże przeprowadzić formalności sprawnie i bezpiecznie.

Podsumowanie

Jeśli mieszkasz w UK, a Twoje dziecko ma dziedziczyć w Polsce, pamiętaj: odrzucenie spadku w imieniu małoletniego to obowiązek rodzica, jeśli chcemy je uchronić przed długami.

Brak działania to nie rozwiązanie – to odsunięcie problemu w czasie. A sprawy spadkowe prędzej czy później wracają. Jeśli jesteś w podobnej sytuacji i potrzebujesz wsparcia – skontaktuj się z nami. Pomagamy Polakom w UK uporządkować sprawy spadkowe w Polsce, tak aby ich dzieci były bezpieczne i nie dziedziczyły cudzych długów.

⚠️ Disclaimer: Ten artykuł ma charakter informacyjny i edukacyjny i nie stanowi porady prawnej. Każda sprawa jest indywidualna — na wynik wpływają konkretne okoliczności, dokumenty, terminy i polityki pracodawcy. Nie da się przewidzieć wszystkich scenariuszy w 100%, dlatego zachęcamy do konsultacji na każdym etapie swojej sprawy z prawnikiem lub doradcą.